Stil Hoekje

STIL HOEKJE  22 september 2019

Tweeëntwintigste zondag door het jaar C
Bevreemding
Deze parabel wekt altijd weer bevreemding. Hoe kan Jezus nu van zijn leerlingen vragen om een voorbeeld te nemen aan een fraudeur die rommelt met schuldbrieven? Maar ook: hoe kan het dat de landeigenaar zijn rentmeester ontslaat omdat hij er een potje van maakt, maar hem ook prijst om zijn slimme handelwijze? Het is dan ook niet zo raar dat deze parabel in de loop van de geschiedenis op heel verschillende manieren is uitgelegd.

De armen
Het zou gekund hebben dat de rentmeester in Jezus’ ogen voorbeeldig was, om dat hij vrienden maakte onder de machtelozen, de armen. Zo’n thema is eigen aan Lucas. De profeet Amos gaat ook over de machtelozen, de armen. Maar het blijkt wel dat het hier niet om arme boeren gaat die schulden hebben. Ze worden opgevoerd als mensen die schrijvend hun contracten kunnen aanpassen. In elk geval moet je denken aan mensen die zelf ook personeel hebben. De rentmeester heeft nog macht over zijn pachter; zodra hij ontslagen wordt, is hij niets meer en zijn zij voor hem machtige mensen van wie hij op zijn beurt afhankelijk zou zijn, voor onderdak of voor een nieuwe baan.

Wie of wat is onrechtvaardig?
De landsheer heeft geruchten gehoord en zegt zijn rentmeester onmiddellijk de wacht aan, nog voordat er rekenschap van is afgelegd. Het gaat wellicht om een hele wereld van onrecht, een net van verstrikking en iemand die zich op een listige wijze handhaaft. Het gaat om het zoeken van een begaanbare weg in een troebele wereld. 

Punt van vergelijking
Jezus vertelt de parabel aan zijn leerlingen als een les: de kinderen van het licht kunnen iets leren van deze rentmeester. Punt van vergelijking is dat er een moment komt waarop er in je huidige status niet overblijft en wie zullen dan je vrienden zijn?
Zoals de rentmeester bij zijn ontslag opeens geen bezit, macht, status en onderdak meer zal hebben, zo zul je op de laatste levensgrens niet kunnen terugvallen op wat je aan middelen hebt opgebouwd: een doodshemd heeft geen zakken, zegt de volkswijsheid.

Wie zullen dan je vrienden zijn? 
De parabel dat je het dan niet hogerop in orde moet zien te maken, bij de Heer, maar dat het beter is als mensen die ooit afhankelijk van je waren, je graag zien komen. Een hemel niet met een strenge Sinte Pieter, maar met een ontvangstcomité van mensen voor wie je goed bent geweest met de middelen die je had.

De heer prees de rentmeester
Waarom? Om zijn slimheid. Vaak wordt gedacht. Dat is Jezus. Maar het past in de wereld van geld en macht dat een rijke landsheer zijn rentmeester ontslaat wegens fraude, maar tegelijk bewondering heeft voor zijn slimme bedrog. De rentmeester heeft zich niet kruipend vernederd, hij heeft op kosten van zijn heer vrienden gemaakt, bij wie hij voortaan terecht kan. Dat is wat de kinderen van het licht van hem kunnen leren.
 

Amand De Cock, pr.